Aralık 2023 itibariyle Orta İrtifa Yörünge (Medium Earth Orbit-MEO) düzlemlerinde, yerden 23222 km. yükseklikte ve ekvatorla 56 derece eğim açısına sahip 28 uyduyla Galileo sistemi Avrupa Birliğinin konumlama servisi olarak hizmet vermektedir. EGNOS ismiyle 2005 ve 2008 yıllarında devreye giren GIOVE-A ve GIOVE-B uydularını müteakip, sırasıyla; 2001, 2012 ve 2014’te 2, 2015 ve 2016’da 6, 2017 ve 2018’de 4 ve 2021’de 2 adet uydu devreye alınarak sistem mimarisi tamamlanmıştır.

Galileo uydu sisteminden 4 farklı servis verilmektedir; Açık Servis (OS: Open Service), Yüksek Doğruluk Servisi (HAS: High Accuracy Service), Kamu Hizmeti (PRS: Public Regulated Service), Can Güvenliği Servisi (SoL: Safety of Life)’dir.

Galileo Uydu Görünürlüğü (Osmaniye)

Galileo uydu sistemi ile birlikte sunulmaya başlayan Yüksek Doğruluk Servisi (High Accuracy Service-HAS)’dir. 24 Ocak 2023 tarihinden bu yana hem Galileo E6-B sinyali (1278.75 MHz) hem de alternatif olarak internet üzerinden PPP (Hassas Nokta Konumlama-Precise Point Positioning) düzeltme bilgileri olarak yayınlanmaktadır. Uydu yörünge, saat ve sinyal yanlılıkları (bias) gibi düzeltme bilgileri; Galileo E1/E5a/E5b/E6; E5 AltBOC, GPS L1 ve L2C sinyalleri için üretilir. Formatı ise CSSR (Compact-State Space Representation) benzeri bir yapıda olup, 448 bps hızında iletilir.

Öncesinde ücretli bir servis olması öngörülmüşse bile, 2018 yılı Mart ayında Avrupa Birliği Galileo HAS’ın ücretsiz olarak yayınlanmasına karar vermiştir.

Hayır. Dünyanın neredeyse her yerinden bu düzeltme bilgileri 7/24 kesintisiz alınabilir. Galileo HAS’ı özgün kılan şey, yüksek doğruluğa sahip PPP düzeltme sinyalini yine aynı konum belirleme uydularından dünya genelinde ve ücretsiz yayınlayan ilk servis olmasıdır. Bu tekniğin bölgesel anlamda uygulandığı ilk sistem ise, 2020 yılından bu yana CSSR düzeltmelerini L6D sinyali üzerinden yayınlayan Japon QZSS CLAS (Santimetre Doğruluklu Artırım Servisi)’dır.

PPP sinyallerini alabilen boardlara sahip alıcılar tarafından kullanılabilir. HAS’ın konumlama performansı, uygulanan Kalman Filtreleme algoritması sayesindedir. Düzeltmeler Yer sabit bir iletişim uydusu yerine Galileo uydusundan iletildiği için uydu görünürlüğünün kısmen az olduğu alanlarda düzeltmelerin alınması çok daha kolaydır.

Yakınsama süresi sonunda yatayda 20, düşeyde ise 40 santimetre doğruluklara ulaşılabilmektedir. Yakınsama süresinin dünya genelinde en çok 5 dakika, Avrupa bölgesinde ise en fazla 2 dakika olduğu deklare edilmiştir. Avrupa bölgesindeki bu avantajlı durum bu bölge için atmosferik düzeltmelerin de dikkate alınıyor olmasıdır. İleriki dönemde daha yüksek doğruluk değerlerine ulaşılması hedeflenmiştir. Özellikle birçok PPP uygulamasında en az 10-15 dakika yakınsama süresine ihtiyaç duyulduğu göz önüne alındığında, HAS’ta bu sürenin oldukça kısaldığı dikkat çekmektedir. Bununla birlikte, yapılan testler, kısa yakınsama süresinin tek başına Galileo veya Galileo/GPS birleşik uyduların izlenebildiği durumlar için geçerli olduğu, sadece GPS çözümlerinde ise bu sürenin uzadığını göstermiştir.

Tersus TAP gibi ticari PPP servisleri ile bugün 5 santimetrenin altında yatay ve düşey doğruluklara ulaşılabilmektedir. Galileo HAS ise jeodezik ve fotogrametrik anlamda henüz bu doğruluk gereksinimini karşılayamamasına rağmen çok büyük umut verdiği kaçınılmaz bir gerçektir. Lokal ya da bölgesel referans istasyon ya da ağlarına ihtiyaç duymadan ve hatta internet bağlantısına gerek olmadan tüm dünyada hassas konum belirleme imkânı sunan PPP’nin bu avantajı ile her geçen gün ağırlığı artmaktadır.

Ayhan CİNGÖZ